بازگشت

هديه خدا


جان پاک اسماء ريشه در آسمان داشت و به حق پيوسته بود. او که از آغاز پيوند زناشويي خويشتن را وقف مکتب نبوي نمود و ارزشها را چراغ راه خود ساخته بود همواره مرزبان حق شناخته مي شد. از جمله در ماجرايي که منجر به نزول آيه 35 سوره احزاب شد. پاکيزه بانوي مهاجر در نخستين روزهاي بازگشت با زنان پيامبر ديدار کرد و آنان به خاطر مقاومتها و صبر و تحمل او را ستودند. اما خود او از ناگفته ها، دوران دوري از رسول خدا، مردم حبشه و هر آنچه ديده بود، سخن گفت. در آن حال زنان از آيات نازل شده سخن گفتند. اسماء پرسيد: آيا در باره ما هم چيزي نازل شده است؟! گروهي اظهار بي اطلاعي کردند و برخي نيز به صراحت جواب منفي دادند. اسماء که از نزديک با درد سالها حضور در صحنه آشنا بود و خود نيز تنديس تلاش شناخته مي شد با قلبي شکسته و ديدگاني نمدار به حضور پيامبر (ص) آمد و عرضه داشت: اي رسول خدا (ص)، گويا زنان پيوسته زيانکارند و از هيچ بهره اي نصيب ندارند! رسول اکرم (ص) علت را پرسيد، گفت: در قرآن بخوبي از آنان ياد نشده است!

هنوز فروغ کلام اسماء خاموش نشده و جانش آرام نگرفته بود که فرشته وحي هديه اي براي زنان فرو فرستاد و از مهر پروردگار به ايشان خبر آورد: آيت نازل شده چنين بود:

«ان المسلمين و المسلمات و المؤمنين و المؤمنات و القانتين و القانتات و الصادقين و الصادقات و الصابرين و الصابرات و الخاشعين و الخاشعات و المتصدقين و المتصدقات و الصائمين و الصائمات و الحافظين فروجهم و الحافظات و الذاکرين الله کثيرا و الذاکرين اعدالله مغفرة و اجرا عظيما»

بي گمان مردان و زنان مسلمان، مردان و زنان مؤمن، مردان و زنان فرمانبر و مردان و زنان درستکار و مردان و زنان شکيبا و مردان و زنان فروتن و مردان و زنان صدقه بخش، و مردان و زنان روزه دار و مردان و زنان پاکدامن و مردان و زناني که خداوند را بسيار ياد مي کنند خداوند براي همگيشان آمرزش و پاداشي بزرگ آماده ساخته است. نزول اين آيه در حقيقت تکريم و پاسداشت تلاشهاي بانوان در عرصه فعاليتهايشان بود و با عنايت به فرهنگ آفريني قرآن کريم اين انتظار مي رفت که ديدگاه يک جانبه مردان تا حدي تعديل شود. روح آيه دفاع از حق بدون لغزش به طرفي خاص است. و بر نفس عمل - بدون توجه يا با توجه يکسان - به جنسيت تکيه دارد. بنابر اين بر خلاف برخي نويسندگان که سخن راندن اسماء را به روحيه «زن وري » يا «زن گرايي » يا «مردستيزي » وي حمل مي کنند بايد گفت محققان ارجمند به هنگام بحث از موضوعات جديد مانند نقد مسائل مربوط به زنان از قبيل فمينيسم با احتياط کامل عمل نموده، از بستن پيرايه به اسوه هاي ايمان که سرمايه هاي معنوي جوامع اسلامي به شمار مي روند خودداري نمايند.

به هر روي کاروان مهاجران به همراه لشکر پيروز اسلام وارد مدينه شد. جماعت استقبال کننده پيش آمده، آنان را تا داخل مدينه همراهي نمودند. شور و شادي مردم آنگاه به اوج رسيد که مهاجران را در ميان لشکر پيروز اسلام ديدند. زماني بعد مهاجران هر يک به خانه نزديکان يا ساکنان مدينه راهنماي شدند. رسول اکرم (ص) خانواده جعفر را در نزديکي مسجد مسکن داد بدين طريق آنان مي توانستند عطش سالها دوري از رسول خدا (ص) را فرو نشانند. به علاوه که همين امر مقدمات ارتباطي دلنشين ميان اسماء و حضرت فاطمه زهرا (س) را پديد آورد. تا آنجا که اسماء شبانه روز به خدمت يگانه فرزند برگزيده خدا همت گماشت.