بازگشت

مشكوه




مشکوه بر وزن «مصداق»، به معني چراغدان.- مترجم.

از نامهاي شريف حضرت زهرا (سلام الله عليها) مشکوه است. علامه ي حلي در کشف الحق از حسن بصري، و ابن بطريق از مناقب ابن مغازلي، به اسنادش از امام حسن (عليه السلام) نقل مي کند، که چون از ايشان از آيه ي شريفه ي «الله نور السموات والارض مثل نوره کمشکوه فيها مصباح...»: «خدا نور آسمانها و زمين است، مثل نور او همانند چراغداني است که درآن چراغي مي باشد...» پرسيدند: فرمود: «مشکاه و چراغدان، فاطمه است (که نور ائمه از او متجلي است). مصباح (چراغ)، حسن و حسين (عليهماالسلام) مي باشد. الزجاجه کانها کوکب دري (شيشه ي آن که چون ستاره ي فروزنده مي درخشد)، فاطمه است که در ميان زنان عالم به سان اختري تابناک نور مي پراکند. شجره مبارکه (درخت مبارک که به چراغ نور


مي بخشد)، ابراهيم (عليه السلام) است، که شرقي و غربي- يعني يهودي و نصراني- نيست. يکاد زيتها يضي. (نزديک است که روغن آن شعله گيرد)، يعني: نزديک است علم از آن بانو به سخن درآيد، ولولم تمسسه نار (هر چند که به آن آتش نرسد). نور علي نور (نور بر نور)، يعني: امام بعد از امام از فرزندان فاطمه (عليهاالسلام). خداوند هر که را که بخواهد، به نور خود هدايت مي کند، يعني: هر که را بخواهد، به ولايت آنان رهنمون مي شود. [1] . و [2] .



پاورقي

[1] سوره ي نور آيه 34؛ نورالثقلين ج 3 ص 602 روايت 169 به نقل از اصول کافي؛ تفسير برهان ج 3 ص 136 روايت 15 به نقل از مناقب ابن مغازلي، محدث بزرگوار شيخ حرّ عاملي در کتاب «الفوائد الطوسيه» فائده ي 14 ص 54- 53، درباره ي روايت اصول کافي توضيحاتي آورده است.

درباره ي آيه نور و تأويل «مشکوه» به حضرت زهرا عليهاالسلام مراجعه شود به:

1- غايه المرام مقصد دوم باب 9 و 10 ص 317- 315.

2- بحارالانوار جلد 23 ص 324- 304 باب 18.

3- دلائل الصدق، ج 2 ص 309- 306.

4- احقاق الحق ج 3 ص 460- 458، و ج 9 ص 124، و ج 14 ص 369.

5- فروغ هدايت، مرحوم آيه الله سيد علي بهبهاني، آيه ي 29 ص 287- 278.

6- اشعه ي نور، در تفسير آيه ي نور، مرحوم شيخ هادي تهراني، چاپ کتابفروشي مصطفوي.

7- لمعه ي النور في تفسير آيه النور (فارسي) تاليف ميرزا يوسف بن حسن الکاوکاني، چاپ چاپخانه رضايي تبريزي 1366 قمري، 174 صفحه رقعي، با مقدمه ي حضرت آيات: سيد محمد حجت کوه کمري، ميرزا فتاح شهيدي، سيد شهاب الدين مرعشي نجفي، سيد محسن دهخوارقاني، و ديگران.

8- تفسير آيه النور (عربي)، سيد محمد باقر بن مرتضي طباطبائي يزدي (متوفي 1298)، نسخه خطي شماره ي 2128:3 کتابخانه آيه الله مرعشي نجفي در قم (به نقل: فهرست کتابخانه، ج 7، ص 139).

[2] از ديگر القاب حضرت زهرا- صلوات الله عليها-، لقب «حانيه» (يعني مهربان بر همسر و اولاد) مي باشد. در مورد اين لقب، به «بيت الاحزان» محدث قمي (چاپ حسينيه عماد زاده اصفهان، 1404 ه. ق.) ص 14- 12 (و ترجمه ي فارسي آن: زندگاني حضرت فاطمه سلام الله عليها، چاپ کتابفروشي اسلاميه، ص 29- 23) مراجعه شود.