بازگشت

ايمان سبب پاك شدن از شرك است




«فجعل الله الايمان تطهيرا لکم من الشرک» معناي اين عبارت اين است پس خداوند ايمان را براي شما پاک کننده از شرک قرار داد.

ايمان- به کسر الف- مصدر است از باب افعال و فعال آن «امن» است و گفته مي شود: «امنه، ايمانا» يعني تصديق نمود او را و وثوق پيدا کرد به او و خاضع


گشت در برابر او و مطيع او شد. اين معناي لغوي ايمان است.

و اما در اصطلاح اهل شرع: پس، بنابر مسلک عامه از اهل سنت عبارت است از اقرار به توحيد و نبوت، يعني «اشهد أن لا اله الا الله و اشهد أن محمدا رسول الله» اگر چه در قلب هم معتقد نباشد، تا چه رسد به عمل. ولي در مذهب شيعه عبارت است از اقرار به زبان و اعتقاد به قلب و عمل به ارکان و جوارح.

در ميان علما اختلاف است در اينکه آيا ايمان بسيط است يا مرکب؟ به اين معني که آيا اقرار و اعتقاد و عمل اجزاي ايمانند، يا شرائط متحقق آن؟ باري، به عقيده ي ما، ايمان اعتقاد قلبي و اقرار زباني است که در عمل مصداق پيدا مي کند. پس اگر عمل نباشد مفهوم ايمان حاصل است؛ ولي مصداق خارجي ندارد و چون آثار هميشه مترتب است بروجود خارجي اشيا، پس اثر ايمان موقوف است بر عمل، نه بر مجرد اعتقاد يا اقرار به زبان.

به طور کلي شکي نيست که ايمان مطهر از شرک است و در اين موضوع خلافي نيست. توضيح مطلب اجمالا بدين قرار است: ترديدي نيست در اينکه شرک به خدا رجس و پليدي باطني است، بلکه در رأس تمام پليديها قرار دارد؛ زيرا انساني که قلب او به نور معرفت روشن نباشد، يعني خالق را نشناسد و در نتيجه از دين بي بهره باشد پس- لامحاله- قلب او جولانگاه شيطان است و چنين کسي از تمام پليديها برخوردار است و بديهي است که پليدي معنوي جز با طهارت معنوي تطهير نمي شود، چنانکه پليدي ظاهر با آب و امثال آن پاک مي شود، ايمان به معناي خداشناسي باران رحمت معنوي حق است که اراضي قلوب را از لوث کثافات پاک و از چشمه ي زلال خويش سيراب مي سازد. علت اينکه اين عمل به خدا نسبت داده شده فرموده است: «فجعل الله- الخ» روشن است؛ زيرا خدا است که ايمان را وسيله و سبب تطهير قلوب قرار داده و مشرکين را نجس دانسته است، آنجا که مي فرمايد:

يا ايها الذين آمنوا انما المشرکون نجس فلا يقربوا المسجد الحرام... [1] .

اي کساني که ايمان آورده ايد، مشرکان نجسند و از سال بعد نبايد به مسجد الحرام


نزديک شوند.

از آيه شريفه برمي آيد که مشرک نجس است و هر نجسي محتاج به تطهير است. در نتيجه ايمان را مظهر آن قرار داد و فرمود:

(يا ايها الذين آمنوا اتقو الله حق تقاته و لا تموتن الا و انتم مسلمون) [2] .

اي کساني که ايمان آورده ايد، آنچنان که شايسته ي ترس از خداست از او بترسيد و جز در مسلماني نميريد.

و رسول اکرم و در بدو بعثت مي فرمود: «قولوا لا اله الا الله تفحلوا».


پاورقي

[1] سوره ي توبه، 9: 28.

[2] سوره ي آل عمران، 102:3.